Mantelzorg en mantelzorgers heb je in alle soorten en maten. Je zorgt misschien voor je demente moeder, je depressieve vader, je terminale partner, chronisch zieke broer of gehandicapte zus. Je woont in hetzelfde dorp of op grote afstand, je zorgt de hele week door omdat de ander bij je in huis woont, of je komt 1 of meerdere keren per week bij de ander langs. Hoe intensiever de zorg is, hoe lastiger het soms is om ook tijd voor jezelf te nemen. En zeker als de zorg tijdelijk lijkt, wil je er 100% voor de ander zijn. Toch is het belangrijk om momenten voor jezelf te creëren. Even los te komen van de ander en de zorg en even op te laden. Even respijt.
Er kunnen een heleboel gegronde redenen zijn waarom dat niet lukt, maar vaak zitten bepaalde overtuigingen je in de weg: “Als ik naar mijn cursus ga, laat ik hem in de steek”, “Er is niemand anders die haar begrijpt en het goed van me kan overnemen”, “Hij is zo eenzaam als ik weg ben”. Zo kun je jezelf behoorlijk vast zetten. Je kunt vervelende overtuigingen herkennen doordat ze beklemmend voelen, je geen ruimte geven om te doen wat je graag wilt of doordat ze een heftige emotie oproepen en omdat hij niet voor een ander geldt.
Je kunt je overtuiging onderzoeken door een paar soorten vragen:
- Klopt het wat ik denk? Is het feitelijk waar? Weet ik dat zeker? Geldt het ook voor een ander?
- Helpt deze gedachte mij?
- Hoe belangrijk is dit als ik er over 10 jaar naar kijk?
En ook kun je op zoek gaan naar een nieuwe overtuiging, die meer lucht en plezier geeft. (“Ik laat hem in de steek” kan bijvoorbeeld worden: “als ik niet goed voor mezelf zorg, hou ik het misschien niet vol en laat ik hem in de steek, dus door goed voor mezelf te zorgen laat ik ons beide niet in de steek”). Of zet het voor jezelf even op scherp: ”Stel dat ik deze zorg op deze manier nog 10 jaar moet uitvoeren, houd ik dat vol?” Als het antwoord “nee” is, breng dan nu kleine veranderingen aan om beter voor jezelf te zorgen.
Nog een paar vragen die je kunnen helpen om dit praktisch vorm te geven:
- Hoe vaak heb je een moment voor jezelf nodig?
- Wat zou je dan het liefst gaan doen: wil je ontspannen, afleiding, iets nieuws leren, iets beleven?
- Wat kun je regelen om te zorgen dat je dit waar kunt maken? (kan de ander leren even alleen te zijn, moet je vervangende zorg regelen? Waar kun je die vandaan halen)
- Wie kan je (op termijn) helpen?
Je vindt het vanzelfsprekend dat je voor die ander zorgt. Het mag net zo vanzelfsprekend zijn dat je goed voor jezelf zorgt. Ik wens je veel ontspanning!
Lukt je dit nou niet zelf, gun jezelf dan begeleiding. Informeer bij de welzijnsorganisatie in jouw gemeente voor mantelzorgondersteuning. Zou je graag gecoacht willen worden bij het behouden van je balans? Ik help je er graag bij. Lees hier meer over hoe coaching door mij er uit ziet.
Deze column is geplaatst in de nieuwsbrief voor mantelzorgers van 30-8-19 van Welzijn Mensenwerk met als thema ‘respijtzorg’.